17 stycznia 2023

Co można robić na paralotni

Z czym kojarzy się paralotniarstwo? Patrząc z boku, może się wydawać, że to po prostu wiszenie w powietrzu pod kawałkiem uszytego z materiału płata.

Zasadniczo tak też jest, jednak latanie na paralotni pomimo młodego wieku jako sport lotniczy, rozwinęło się już w kilka skrajnie różnych podkategorii, gdzie używa się zupełnie innego specjalistycznego sprzętu i doświadcza zupełnie innych wrażeń.

Ludzie, którzy rozpoczynają przygodę z lataniem na paralotni są różni. Różne też są ich potrzeby względem sportu, czy hobby, jakie uprawiają. Niektórzy latają na paralotni wyłącznie dla pięknych widoków, innych interesuje przemierzanie jak największych dystansów, są też miłośnicy wzajemnej rywalizacji, którzy latają głównie w różnego rodzaju zawodach, czy piloci, którzy chcą jak najwięcej adrenaliny.

Możemy wyróżnić kilka głównych nurtów w paralotniarstwie. Każdy z nich ma całą rzeszę wyznawców, producentów sprzętu, kultowych miejsc do latania i swoich fanów.

Paralotniarstwo rekreacyjne. Zwykle każdy pilot zaczyna od takiego latania. Pilot wchodzi, lub wjeżdża na szczyt góry, wzniesienie, czy wydmę, znajduje odpowiednie miejsce do startu, startuje i unosi się w powietrzu jak długo potrafi, bądź też chce. Mniej doświadczeni piloci zlatują powoli ze szczytu góry na lądowisko w dolinie, bardziej doświadczeni, wykorzystując prądy termiczne i wznoszenia zboczowe utrzymują się w górze godzinami. W wersji nizinnej do startu piloci wykorzystują wyciągarki paralotniowe. Lina wyciągarki holuje pilota z odpowiednią siłą na kilkaset metrów, po czym pilot odpina linę i dalej leci samodzielnie. Latanie takie jest świetnym sposobem na wypoczynek na świeżym powietrzu, podziwianie widoków, spędzenie czasu z przyjaciółmi.
Przeloty paralotniowe, czyli tzw. XC (Cross Country). To prawdopodobnie najpopularniejszy w Polsce odłam paralotniarstwa. Przeloty dzielą się na otwarte, czyli jak najdalej, oraz przeloty po trójkącie, czyli z powrotem w okolice miejsca startu. Przelotowcy muszą wykazać się bardzo dobrymi umiejętnościami opanowania paralotni, analizy warunków meteorologicznych na trasie, planowania lotu i wykorzystywania prądów wznoszących, czyli termiki. Najdłuższe przeloty paralotnią bez silnika to obecnie ponad 600km! Piloci z całego świata publikują ślady GPS swoich przelotów na różnych portalach, wzajemnie ze sobą rywalizując. Jednym z popularniejszych portali jest www.xcontest.org można na nim podejrzeć codzienne przeloty paralotniowe na całym świecie. Wielu pilotów przelotowych rywalizuje w licznych zawodach przelotowych o różnej randze na całym świecie.
Akrobacje paralotniowe. W świecie paralotniowym mówi się po prostu Acro. Jak można się domyślać chodzi o wykonywanie różnego rodzaju figur akrobacyjnych podczas lotu paralotnią. Triki paralotniowe zaczęły się rozwijać w latach 90-tych XX w. i z czasem wciąż rosła rzesza fanatyków tej dziedziny paralotniarstwa. Wykonywanie akrobacji paralotniowych jest niezwykle trudne, wymaga perfekcyjnego opanowania techniki, żelaznych nerwów, opanowania, wielu prób i błędów przy nauce każdej nowej figury i dużego zapotrzebowania na adrenalinę. Piloci acro używają najczęściej dwóch spadochronów zapasowych i wyjątkowo często z nich korzystają. Akrobacje paralotniowe doczekały się też międzynarodowych zawodów oceniających skomplikowanie i poprawność wykonania trików.
Latanie na paralotni z silnikiem, czyli PPG i PPGG. Latanie na paralotni z napędem to bardzo popularny odłam paralotniarstwa. Dla ułatwienia sobie startu i uniezależnienia się od prądów wznoszących, piloci korzystają z silników ze śmigłem przymocowanych na plecach (PPG), lub na specjalnym trójkołowym wózku (PPGG). Paralotniarstwo napędowe wymaga dodatkowo silnika, jednak pozwala na łatwiejsze latanie zwłaszcza na terenach nizinnych. Pozwala też na pełną kontrolę wysokości lotu i np latanie nisko nad ziemią.
Wchodzenie i zlatywanie z gór, czyli Hike&Fly. Duża część pilotów to ludzie kochający chodzenie po górach. Kto jednak lubi schodzić na dół? Zwłaszcza, gdy można zlecieć na paralotni. Tak powstał cały odłam paralotniarstwa Hike&Fly. Odchudzony do minimum sprzęt, dobra kondycja i chwila czasu. Nic więcej nie trzeba. Sport ten jest niezwykle popularny w Alpach i wśród pilotów mieszkających w górach. Warto zauważyć, że tutaj powoli powstaje kolejny rozłam, czyli Climb&Fly. Coraz więcej alpinistów, czy himalaistów interesuje się paralotniarstwem. Nic dziwnego, większość wypadków w górach zdarzało się podczas schodzenia w dół a tego dzięki paralotni można uniknąć. Najlżejsze paralotnie do tego typu sportów ważą około 1 kg i po złożeniu zajmują tyle co 1,5 l butelka wody.
Latanie biwakowe na paralotni, czyli Vol-Biv. To połączenie turystyki wysokogórskiej i paralotniarstwa przelotowego. Zabawa polega na wielodniowym trekkingu po górach połączonym z lataniem. Część trasy pokonuje się na nogach, część na paralotni. W plecaku paralotniowym poza sprzętem paralotniowym, musi znaleźć się również sprzęt biwakowy, jak namiot, karimata, czy kije trekkingowe. Latanie biwakowe jest świetną przygodą, jednak wymaga dużych umiejętności paralotniowych, oraz doświadczenia w turystyce wysokogórskiej. Red Bull organizuje co dwa lata słynne zawody w lataniu biwakowym RedBull X-Alps, których celem jest pokonanie całych Alp wyłącznie na nogach i paralotni. Zawody te uważane są za najtrudniejsze zawody paralotniowe na świecie.
Speed-flying/Speed-riding. Te dyscypliny nie doczekały się jeszcze polskiego nazewnictwa. Speed-flying to szybkie zlatywanie z gór na bardzo małych wyczynowych paralotniach. Zabawa polega tu na prędkości i zwinności. Wszystko dzieje się o wiele szybciej, niż na normalnej paralotni. Prędkości mogą osiągać aż do 160km/h! Do latania używa się tu paralotni, których powierzchnia jest często ponad dwukrotnie mniejsza niż powierzchnia standardowej paralotni. Takie latanie przypomina bardziej skoki spadochronowe. Speed-riding to zasadniczo to samo co Speed-flying, ale startuje się jadąc na nartach. Część trasy można wtedy zjechać na nartach z paralotnią nad głową a część przelecieć z nartami na nogach.
Loty paralotnią w tandemie. Latanie z pasażerem to kolejna „odmiana” paralotniarstwa. Wykorzystuje się tu o wiele większą paralotnię niż do lotów solo. Pasażer siedzi w uprzęży z przodu, z tyłu przypięty jest do niego pilot, który dba o prawidłowy i bezpieczny przebieg lotu. Latanie paralotnią jako pasażer to świetna okazja żeby zwyczajnie spróbować paralotniarstwa, przeżyć ciekawą przygodę, czy sprawdzić jak to jest szybować w powietrzu. Piloci tandemowi muszą mieć specjalne dodatkowe uprawnienia, ubezpieczenie do latania z pasażerami, oraz ważne badania lotniczo-lekarskie. Warto upewnić się że pilot, w którego ręce się powierzamy, spełnia te wymagania.
Loty na celność lądowania. Tutaj skupiamy się wyłącznie na celności wylądowania. Istnieje cała ogólnoświatowa liga sportowa organizująca zawody na celność. Celność, czyli odległość od środka tarczy ustawionej na ziemi mierzy się czujnikami umieszczonymi w tarczy (tzw. patelni). Najlepsi zawodnicy potrafią wylądować z dokładnością do 1cm!

Jak widać na paralotni można robić naprawdę wiele ciekawych rzeczy. Nie dziwi, że sport ten tak wciąga i staje się często hobby na całe życie. Warto jednak pamiętać, że wszystkie sporty lotnicze wiążą się z wysokością i tym samym niebezpieczeństwem upadku. Dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo, rozwijać się stopniowo, progresywnie, pod okiem profesjonalnych instruktorów paralotniarstwa.

Każdy pilot w pewnym momencie wybiera własną drogę rozwoju, jednak początek jest zawsze taki sam –podstawowy kurs paralotniowy i zdanie egzaminu na pilota paralotni. To nasza przepustka do paralotniowego świata, choć na pewno nie jest to koniec naszej nauki. W sportach takich jak paralotniarstwo nauka trwa całe życie, jednak to przepiękna droga.

paralotniarz